Het juiste licht voor iedereen – het kantoor is een plek van verandering
Kantoren verlichten is lang vrij eenvoudig geweest. Systeemplafonds met platen van 60x60, bewezen berekeningen en een gelijkmatige doorsnee lichtopbrengst. Het voordeel is dat iedereen zich overal kan verplaatsen en zitten, maar het resulteert in licht voor niemand prettig werkt. Naarmate de manier waarop we het kantoor ontwerpen en gebruiken verandert, ontstaan er nieuwe behoeften met betrekking tot verlichting.
Het kantoor is een plek voor werk, vergaderingen, samenwerking en creativiteit. Het volgt de ontwikkeling van het bedrijf en veranderingen onder werknemers. Tegelijkertijd wordt de algemene werkomgeving in Zweden gereguleerd door de aanbevelingen van de Zweedse autoriteit voor werkomgevingen, en wordt verlichting vaak ontworpen volgens gevestigde patronen.
Henrik Clausen leidt de Fagerhult Lighting Academy en is van mening dat zowel bedrijven als werknemers zich goed voelen als het kantoor een aangename omgeving is, en dat verlichting hieraan bijdraagt. Het juiste licht is voor veel mensen van belang, maar desondanks wordt vaak de gemakkelijke weg genomen om aan de basiseisen voor de werkvloer te voldoen.
“Ik zeg niet dat 60x60 plafondplaten slecht zijn. Maar goed zijn ze ook niet, ze geven een lokatie de sfeer van een regenachtige dag. Met goed doordachte stromen en de juiste verlichting kunnen we een lichtomgeving creëren die lijkt op daglicht en die varieert tussen de verschillende delen van het kantoor, waardoor we ons beter voelen”, zegt Henrik Clausen.
"Met goed doordachte stromen en de juiste verlichting kunnen we een lichtomgeving creëren die lijkt op daglicht en die varieert tussen de verschillende delen van het kantoor, waardoor we ons beter voelen” Henrik Clausen, directeur van de Fagerhult Lighting Academy
Maar voordat een kantoor klaar is voor bezetting, moeten veel onderdelen op hun plaats vallen en verlichting is daar een van. Lisa Sandvik is projectmanager bij Tenant and Partner in Göteborg en werkt aan waardecreërende en duurzame vastgoedontwikkeling met een focus op kantoren:
“Toen we van kantoor veranderden en goede verlichting kregen, werd duidelijk hoeveel het bijdraagt aan de werkomgeving. Tegenwoordig willen we samen met de architecten de kwestie van verlichting in een veel vroeger stadium aankaarten bij eigenaren van onroerend goed en proberen ze meer uit te dagen,” zegt Lisa Sandvik.
FAGERHULT PRODUCTION OFFICE
Tegelijkertijd zijn vastgoedeigenaren vaak ver gevorderd in hun ontwerp en zijn hun processen rond inkoop en planning leidend. Als de kosten te hoog zijn, nemen ze vaak genoegen met het veranderen van de verlichting in één zone of een paar kamers.
“We hebben veel te weinig kennis over licht, wat vreemd is als we het zo hard nodig hebben. Werknemers en personen, evenals eigenaars van onroerend goed, weten heel weinig over hoe licht en contrasten ons in het dagelijks leven beïnvloeden, en niet in de laatste plaats op de werkplek. Op dit gebied moeten we samen meer leren en beter worden in het vinden van de juiste argumenten en de juiste producten om aan vastgoedeigenaren te presenteren”, zegt Lisa Sandvik.
"We hebben veel te weinig kennis over licht, wat vreemd is als we het zo hard nodig hebben." Lisa Sandvik, projectmanager bij Tenant and Partner
Alle projecten waarbij kantoren betrokken zijn, zijn gebaseerd op de aanbevelingen en richtlijnen van de Zweedse autoriteit voor de werkomgeving. Maar het is vaak moeilijk om de waarde van goed licht aan te tonen.
“Partners zoals wij en de architecten kunnen duidelijker aan huurders overbrengen welke effecten goede verlichting kan hebben. Tegelijkertijd zou ik graag zien dat eigenaren van onroerend goed een stap vooruit zetten in het willen leveren van florerende en goed functionerende werkplekken. We hebben in Scandinavië meer kennis over licht nodig. Het is voor ons een beetje een vloek en een zegen”, zegt Lisa Sandvik.
Een trend die we vandaag zien bij Tenant and Partner is dat grotere werkgevers ervoor pleiten dat werknemers een groter deel van de werkweek op kantoor zijn. Uit enquêtes blijkt dat mensen ongestoord en gefocust willen kunnen werken.
“We zien een toegenomen behoefte aan focusruimtes en stille werkplekken met goede technologie en de juiste ergonomie. Gedeelde ruimtes zijn natuurlijk nog steeds nodig, maar bovenal wil je op dezelfde manier als thuis gefocust en ongestoord kunnen werken. Het kantoor moet daarom een omgeving zijn waarin onze werknemers zich op hun gemak voelen, zich goed voelen en productief zijn, en verlichting speelt daarin een belangrijke rol”, concludeert Lisa Sandvik.
TEKST LINDA KARLSSON
FOTO BJÖRN CEDER (FAGERHULT PRODUCTION OFFICE), MATTIAS ANDERSSON (HENRIK CLAUSEN)
Gerelateerd nieuws
Innovatie in elke vouw - Wrapped blinkt uit in engineering
Omdat duurzaamheid niet langer een keuze is maar een noodzaak, moet innovatie beginnen met de vraag: Wat als we het eens anders deden? Voor het R&D-team van Fagerhult werd die vraag de vonk achter Wrapped, 's werelds eerste pendelarmatuur gemaakt van karton. Traditioneel worden pendelarmaturen gemaakt met metalen frames, wat een duurzame, vertrouwde en veilige methode is. Maar het team achter Wrapped wilde ontdekken of ze een andere pad konden betreden. Ze besloten om met elkaar uit te zoeken of ze een armatuur konden maken dat niet alleen op topniveau presteerde, maar ook een minimale impact had op het milieu. Na grondige overwegingen speelt massief karton, een hernieuwbaar en gerecycled kartonmateriaal dat voorheen alleen werd gebruikt in verborgen onderdelen, nu de hoofdrol. Wrapped is meer dan een armatuur, het is een verkenning van vooruitstrevendheid en creativiteit. Zonder kant-en-klare oplossingen om zich op te baseren, moest het ontwerpteam vanaf nul beginnen. Elk element, van de constructie tot de montage, werd onder de loep genomen en het resultaat is een armatuur dat zowel technisch solide als milieubewust is. Gallery: Wrapped details De armatuurbehuizing is gemaakt van 65% gerecycled karton en kan ineen worden gevouwen door zeer nauwkeurige uitsparingen die perfect in elkaar passen. Engineering elegantie De behuizing van Wrapped bestaat uit twee belangrijke delen: de binnen- en de buitenbehuizing, beide ontworpen om in harmonie samen te werken voor kracht en stabiliteit. De buitenkant wordt bij elkaar gehouden door een rib van 100% gerecycled post-consumer aluminium, die de vouwen op hun plaats houdt en zorgt dat de vorm behouden blijft. De eindkappen zijn gemaakt van 100% gerecycled gebruikt plastic en klikken vast in nauwkeurige uitsparingen, waardoor de structuur wordt vastgezet zonder dat er schroeven nodig zijn. De aansluitdoos wordt op zijn plaats geklikt en de driver wordt aangebracht met kleine klemmetjes, gemaakt van gerecycled post-consumer plastic. De LED-printplaat is op de lens gemonteerd en wordt beschermd door een afdekking van massief karton en de complete verlichtingsmodule wordt op zijn plaats vergrendeld met een afscherming. Het resultaat is een naadloze, schroefvrije constructie die een doordacht ontwerp belichaamt. Design met een doel Fredrik Beckius, Design Engineer bij R&D, kijkt terug op de reis:"De uitdaging was het werken met een materiaal dat we nog nooit eerder voor een pendelarmatuur hadden gebruikt. We konden de onderdelen niet op de gebruikelijke manier monteren, dus moesten we op zoek naar alternatieve oplossingen."Martin Gustafsson, ook een Design Engineer, voegt hieraan toe:"We moesten een manier vinden om de armatuur kostenefficiënt te produceren, zowel voor ons als voor onze leveranciers. Elk ontwerponderdeel moest meer dan één doel dienen." Dit tweeledige denken is duidelijk zichtbaar in het hele ontwerp van Wrapped. Het gaat niet alleen om esthetiek of duurzaamheid - het gaat om technisch vernuft en om elk onderdeel te laten tellen. Citaat: Martin Gustafsson Duurzaamheid zonder compromissen Wrapped wordt gemaakt in Fagerhult, Habo, met lokaal gewonnen gerecyclede en hernieuwbare materialen. Het is een product geboren uit Zweedse innovatie, geworteld in de erfenis van eerdere duurzame ontwerpen zoals Multilume Re:Think en Kvisten. In tegenstelling tot veel milieubewuste producten is Wrapped zelfverzekerd en eenvoudigweg duurzaam. Met uiterst precieze uitsparingen, een stabiele constructie en strenge tests tijdens het hele proces voldoet Wrapped aan alle kwaliteitsnormen zonder afbreuk te doen aan zijn milieu-ethos.
Fagerhult introduceert 's werelds eerste hoogwaardige pendelarmatuur van karton
Het nieuwe Fagerhult-armatuur Wrapped is ontworpen en gemaakt in Zweden en combineert hoogwaardige verlichting, hoge efficiëntie en een laag gewicht met het feit dat het het meest klimaatvriendelijke, hoogwaardige armatuur van het bedrijf tot nu toe is. De armatuurbehuizing van Wrapped is gemaakt van biologisch, gerecycled karton, Solid Board, dat per kilogram 89% minder impact heeft op het klimaat dan aluminium. De weinige details die wel van plastic en metaal zijn, zijn bovendien gemaakt van gerecycled post-consumer materiaal. Het resultaat is een pendelarmatuur met een minimale totale impact op het milieu, zonder afbreuk te doen aan lichtkwaliteit of design. “Door te kiezen voor massief karton, rekken we het idee op dat een pendelarmatuur van aluminium gemaakt moet zijn. We vroegen ons gewoon af: Kunnen we een ander hernieuwbaar en gerecycled materiaal gebruiken dat al deel uitmaakt van een gevestigde circulaire infrastructuur?” zegt Christer Liljegren, productmanager bij Fagerhult. Betaalbare duurzaamheid Wrapped combineert eersteklas verlichtingsprestaties met een gunstig prijspunt en maakt duurzame verlichtingsoplossingen beschikbaar voor een breder publiek. De keuze voor lichter materiaal maakte ook een totaalgewicht van 1,6 kilogram mogelijk (hangend, 900 mm). “Ik denk dat de installateurs net zo veel waardering voor Wrapped zullen hebben als wij. Hij is echt verrassend licht en makkelijk te hanteren,” zegt Christer Liljegren. De lancering omvat ook Wrapped Pendant 900 mm. De geringe hoeveelheid materiaal maakt het tot een echt duurzame keuze, omdat het in veel toepassingen net zo goed presteert als een algemeen 1200 mm armatuur. Het is verkrijgbaar met de Beta Opti afscherming, heeft een 50/50 directe en indirecte lichtverdeling en de visuele ergonomie blijft uitstekend. De productfamilie wordt in 2026 uitgebreid met extra uitvoeringen. De voortzetting van een erfenis van duurzame innovatie Wrapped bouwt voort op Fagerhults innovatieve werk met duurzame materialen, na de Multilume Re:Think (die ook is gemaakt van massief karton) en het houten armatuur Kvisten. “Wrapped belichaamt ons idee van licht voor een betere toekomst; het combineren van eersteklas verlichting met duurzaamheid op een toegankelijk niveau,” zegt Paula Backman, Product en Marketing Directeur bij Fagerhult.