Onze scholen, die dateren van de eeuwwisseling tot de wederopbouw in de jaren 70, krijgen nu slimme verlichting

We bezochten drie van de schoolgebouwen van de gemeente Jönköping: een middelbare school die aan het begin van de eeuw werd gebouwd en twee scholen uit de jaren 1970. Elke school heeft zijn eigen stijl en architectonische uitstraling, maar ze hebben een gemeenschappelijke noemer voor de toekomst: op zichzelf staande led-hangarmaturen met Organic Response-lichtsturing. Peter Honkala is verantwoordelijk voor de elektrische installaties in twee van de regio’s van de gemeente en is nu bezig met het plannen en ontwerpen van nieuwe verlichting voor zowel de panden als de werkzaamheden:

“Nu we overgaan van fluorescentielampen naar leds, hebben we de kans om een goede leeromgeving voor studenten te creëren, de werkomgeving voor docenten te verbeteren, de energie-efficiëntie te verhogen en de kosten te verlagen, terwijl we tegelijkertijd de manier waarop de eigenschappen tot uiting komen verbeteren”, zegt Peter.

Architectuur is zelden een belemmering voor de lichtsturing

De installatie is eenvoudig en er zijn ingrijpende wijzigingen aan het pand voor nodig. Het enige dat nodig is, zijn de fase-, nul- en aarde en de draadloze knoppen voor de besturing. Hoewel de vastgoedportefeuille uit veel soorten gebouwen uit verschillende periodes en met verschillende stijlen bestaat, is architectuur zelden een obstakel.

“We moeten in sommige panden wat voorzichtiger zijn, zoals de middelbare school Per Brahegymnasiet, die meer dan honderd jaar oud is”, legt Peter uit. “Maar de installatie zelf is niet heel anders dan in een school uit de jaren zeventig, of zelfs een die nu wordt gebouwd. Als we iets missen tijdens de planning, of als er een bedieningsknop nodig is nadat alles is voltooid, is het heel eenvoudig aan te passen: er hoeft geen installateur te komen om nieuwe kabels aan te leggen, maar we kunnen de armaturen en lichtsturing gewoon verplaatsen en aanpassen aan de behoeften van het bedrijf.”

Volgens Markus Winnert, Smart Lighting Manager bij Fagerhult Zweden, volgt de gemeente Jönköping een duidelijke trend. Aangezien scholen tijdens een verbouwing niet voor langere tijd dicht kunnen, is een efficiënte en slimme oplossing nodig die zowel eenvoudig te installeren is als dient als een oplossing voor de lange termijn.

“Nu gemeenten bezig zijn hun fluorescentielampen te vervangen, profiteren ze van de mogelijkheid om de verlichtingsomgeving te verbeteren, de energie-efficiëntie enorm te verhogen en verlichting voor de toekomst veilig te stellen”, aldus Markus Winnert. “Met pendelarmaturen met Organic Response creëren we een optimale oplossing die in verschillende omgevingen werkt en eenvoudig te installeren is zonder dat we iets hoeven af te breken of een ingrijpende verbouwing nodig is. Tegelijkertijd zijn de armaturen geschikt voor verschillende omgevingen, ongeacht de periode waarin de school werd gebouwd of de stijl ervan.”

Peter Honkala heeft vele jaren in het schoolwezen gewerkt en gedurende een bepaalde periode werd aanbevolen om LED-plafondpanelen in klaslokalen te gebruiken. Maar deze aanbeveling was snel achterhaald en nu worden alleen nog pendelarmaturen gebruikt.

“Pendelarmaturen geven indirect licht, omgevingslicht, met een lagere luminantie”, zegt Peter. “Moderne armaturen zijn ook efficiënter en verspreiden het licht beter, dus in veel klaslokalen hebben we slechts twee rijen armaturen nodig in plaats van drie. Het verbetert de lichtkwaliteit en het plafond wordt aanzienlijk luchtiger. We horen vaak hoe blij ze zijn met het resultaat, wat zeer bevredigend is.”

Verlichting die kan worden aangepast aan de bedrijvigheden

De overstap van fluorescentielampen naar leds vermindert het energieverbruik over het algemeen met vijftig procent. En door een sensor en lichtsturing toe te voegen, kan nog eens vijftig procent worden bespaard. Tegelijkertijd wordt de levensduur van zowel het voorschakelapparaat als het armatuur verlengd, wat de brandtijd verlengt. Maar volgens Peter Honkala is het echte voordeel dat de verlichting kan worden aangepast aan elke soort activiteit.

“Het verbeteren van de verlichtingsomgeving voor studenten is van onschatbare waarde, en tegelijkertijd doen we iets heel goeds voor het milieu.”

“Het is niet alleen eenvoudig te installeren en te bedienen, het grote voordeel is het gebruik en dat we zoveel energie besparen”, legt Peter uit. “Het verbeteren van de verlichtingsomgeving voor studenten is van onschatbare waarde, en tegelijkertijd doen we iets heel goeds voor het milieu. Het is een eer om deel uit te maken van deze ontwikkeling.”